Historia katechezy • Cz. 1 – Katecheza w pierwszych wiekach

Procesy sekularyzacyjne, którym poddany jest współczesny człowiek, stanowią poważne zagrożenie dla życia wiary i powodują, że inicjacja chrześcijańska jest znacznie utrudniona, nie dokonuje się wcale, a jeśli już to w minimalnym stopniu. Efekt jest taki, że wielu ludzi, którzy przyjęli chrzest we wczesnym dzieciństwie, nie zostaje później wprowadzonych w pełnię życia chrześcijańskiego. Nadal aktualna jest wypowiedź Tertuliana pochodząca z początku III wieku: "Stają się, nie rodzą się chrześcijanami" (Fiunt, non nascuntur christiani). Co robić, aby odmienić ten stan rzeczy? Jednym z proponowanych rozwiązań, wysuwanych zarówno w dokumentach Kościoła, jak i w publikacjach, jest próba odnowienia i ożywienia całego procesu inicjacji chrześcijańskiej, zwłaszcza katechezy inicjacyjnej, oraz oparcie jej na pewnych elementach zaczerpniętych z wczesnochrześcijańskiego katechumenatu. (...) Tymczasem brak jest w języku polskim pełnego, wyczerpującego opracowania historii katechezy tego okresu.

Ten zaistniały brak w polskiej literaturze katechetycznej pragnie uzupełnić niniejsze studium. Stanowi ono pierwszą część większej całości.

Zamiarem autora jest opracowanie całej historii katechezy; ma ono składać się z dwóch części: część pierwsza, obecnie prezentowana, obejmuje starożytność chrześcijańską od I do VI wieku, część druga – w przygotowaniu – ma objąć dzieje katechezy od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne. (...) Książka w swych podstawowych założeniach pragnie przybliżyć dzieje katechezy Kościoła pierwszych wieków. W konwencji, w jakiej została napisana, nie odpowiada jednak w pełni tradycyjnej formie podręczników historii. Stanowi coś pośredniego między klasycznym podręcznikiem historii a szkicami historycznymi. Autorowi chodziło nie tylko o ukazanie historycznego rozwoju katechezy, lecz także, aby na podstawie przedstawionego w nim materiału czytelnik mógł poznać, jak kształtował i rozwijał się proces wtajemniczenia chrześcijańskiego w początkach Kościoła, a także katechezę Ojców Kościoła, której w swych pismach poświęcają tyle miejsca”.

Ksiądz Roman Murawski, salezjanin, absolwent KUL i Salezjańskiego Uniwersytetu w Rzymie, profesor dr hab. teologii w zakresie katechetyki, były dziekan Wydziału Teologicznego ATK i UKSW w Warszawie, emerytowany profesor katechetyki; wykładał katechetykę na ATK i UKSW, na Wydziale Teologicznym UŚ w Katowicach, w Salezjańskim Wyższym Seminarium Duchownym w Lądzie i w Łodzi; wieloletni członek Komisji Katechetycznej Episkopatu Polski i konsultor Komisji Wychowania Katolickiego, recenzent podręczników katechetycznych Komisji Wychowania Katolickiego; członek wielu europejskich stowarzyszeń katechetycznych, długoletni przewodniczący Sekcji Wykładowców Katechetyki; współautor wielu podręczników katechetycznych dla młodzieży, główny redaktor Dyrektorium katechetycznego Kościoła katolickiego w Polsce. Jego działalność naukowa skupia się głównie na historii katechezy, problemach katechetyki fundamentalnej oraz katechezy młodzieżowej.