Teologia pastoralna ogólna. Eklezjologiczna dedukcja teologii pastoralnej

W niniejszym tomie Teologii pastoralnej ogólnej stanowi kontynuację podjętych przez Sługę Bożego Księdza Franciszka Blachnickiego refleksji nad istotą i naturą tej stosunkowo młodej dyscypliny teologicznej. Rezultatem pierwszej części było poznanie historii teologii pastoralnej: przestawienie refleksji eklezjologicznej nad zasadą formalną tej dziedziny, która w sposób szczególny określa jej charakter i zadania oraz oparte na tej refleksji duszpasterstwo; ukazanie procesu tworzenia zasady formalnej, która określona została jako personalistyczno-chrystologiczna, stając się uściśleniem i rozwinięciem zasady bosko-ludzkiej, wypracowanej przez tybińskiego teologa pastoralistę ks. Franciszka Arnolda; zarysowanie eklezjologicznej dedukcji teologii pastoralnej skoncentrowanej wokół obrazu Kościoła jako wspólnoty.

Część druga "Teologii pastoralnej ogólnej" jest pracą habilitacyjną Sługi Bożego. Jej tytuł Eklezjologiczna dedukcja teologii pastoralnej (Lublin 1971) zawiera i podkreśla prawdę, że koncepcja teologii pastoralnej jest ściśle zależna od koncepcji Kościoła, i to do tego stopnia, że można by nazwać każdorazową taką koncepcję funkcją położonego u jej podstaw obrazu Kościoła. Tym obrazem Kościoła okazała się wspólnota jako obraz wiodący soborowej wizji Kościoła i wskazujący na właściwą treść kryjącą się we wszystkich innych stosowanych przez Sobór obrazach i określeniach Kościoła. Pojęcie wspólnoty zostało – ze względów metodologicznych – określone bliżej przez pojęcie sakramentu: Kościół jest wspólnotą-sakramentem, to znaczy wspólnotą będącą znakiem, zapowiedzią i początkiem wspólnoty eschatologicznej, ostatecznej, oraz sakramentem wspólnoty, to znaczy jej skutecznym znakiem (lub znakiem i narzędziem) w stosunku do tych, którzy są do niej powołani, a znajdują się jeszcze poza zasięgiem jej widzialnej realizacji. Budowanie tak rozumianej wspólnoty jest – w przekonaniu Księdza Blachnickiego – zasadą życia i działania Kościoła w czasach nam współczesnych oraz teologii urzeczywistniania się Kościoła, czyli teologii/eklezjologii pastoralnej.